Δεν ξέρω αν είναι καλό η κακό ν’αγαπά κανείς τόν τόπο του σήμερα γιατί με την εξέλιξη και την «προοδο» μπορεί να ειναι και κακό, όπως και να είναι όμως εγώ έχω μια ιδιαίτερη ευαισθησία για τον τόπο που γεννήθηκα και αγανακτώ όταν βλέπω πως κάτι δεν γίνεται όπως πρέπει.
Μιά από τις περιπτώσεις λοιπόν που πραγματικά με εξοργίζει και με κάνει ακόμα και να ντρέπομαι, είναι η απαράδεκτη εικόνα που παρουσιάζει μονίμως ο αρχαιολογικός χώρος της Πραισού, ο οποίος τυχαίνει να βρισκεται κοντά στο χωριό μου.
Θεωρώ πως είναι μεγάλο και ασυγχώρητο λάθος όλων μας να υπάρχoυν δίπλα μας αυτές οι σπουδαίες αρχαιότητες και να μην έχουμε κάνει σχεδόν τίποτα εδώ και χρόνια, μένοντας απλά απαθείς στην ανικανότητα και την αδιαφορία του κράτους να κάνει τα αυτονόητα.
Δεν γνωρίζω ακριβώς τις συνθήκες που επικρατούν στούς άλλους αρχαιολογικούς χώρους της ευρύτερης περιοχής, γνωρίζω όμως σε ποιά κατάσταση βρίσκεται σήμερα ο χώρος της Πραισού και αισθάνομαι πως είναι χρέος μου να τήν περιγράψω.
Ο αρχαιολογικός αυτός χώρος λοιπόν αν και συμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία που υπάρχουν και τα διάφορα ευρήματα συγκαταλέ γεται ανάμεσα στούς σημαντικότερους της Κρήτης, έχει αγνοηθεί και παραμεληθεί εντελώς και η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα δεν είναι καθόλου τιμητική ούτε για τη χώρα μου ούτε πολύ περισσότερο για το αρμόδιο
Υπουργείο Πολιτισμού.
Εκτός από μιά περίφραξη και ένα υποτυπώδη καθαρισμό του χωρου που έγινε προ οκταετετίας περίπου
(προφανως με κονδύλια της Ευρωπαικής Ένωσης) δεν έχει γινει τιποτε άλλο τα τελευταία χρόνια και λόγω μη υπάρξης στήν περιοχή υπεύθυνου αρχαιοφύλακα, ο χώρος έχει αφεθεί έρμεο στις ορέξεις των διαφόρων αρχαιοκαπήλων και όχι μόνο που πηγαίνουν εκεί και κάνουν ότι
θέλουν χωρις να τούς ενοχλεί κανείς,γεγονός που επιβεβαιώνεται από τις κατά καιρούς καταγγελίες για λαθροανασκαφές και άλλες παράνομες δραστηριότητες, οι οποίες συνήθως γίνονται αντιληπτές κατόπιν εορτής και ουδείς γνωρίζει τι ακριβώς έχει γίνει ούτε αν βρέθηκαν αντικείμενα και που πήγαν.
Έτσι κάθε φορά που επισκεπτομαι τον αρχαιολογικό χώρο της Πραισού και βλέπω να είναι τα πάντα εγκαταλλειμένα και σχεδόν εξαφανισμένα μέσα στα χόρτα και τούς θάμνους, το μόνο που αισθάνομαι είναι ντροπή και απογοήτευση.
Δεν ξέρω ποιοί τοποθέτησαν τις πινακίδες που οδηγούν εκεί, αυτό όμως που έχω να τούς πώ είναι πως δεν έχει κανένας το δικαίωμα να εκθέτει την Ελλάδα και τον πολιτισμό της, γιατί απλά ένας αρχαιολογικός χώρος δεν προσδιορίζεται από τις πινακίδες και τις επιγραφές μόνο αλλά από πολλά άλλα που έπρεπε και δεν έχουν γίνει, με αποτέλεσμα όποιος θελήσσει σήμερα να επισκεφθεί
τις δήθεν αρχαιότητες, θα πρέπει να διανύσει με το αυτοκίνητό του μια αρκετά μεγάλη απόσταση σ’ενα ακατάληλο και ασυντήρητο δρόμο και όταν θα φτάσει εκεί θα αντικρύσει την απόλυτη εγκατάληψη!
Ας κάνει τον κόπο κάποιος αρμόδιος του Υπουργείου Πολιτισμού η της αρχαιολογικής υπηρεσίας του Νομού να επισκεφθεί το χώρο, για να διαπιστώσει ο ίδιος αν αυτό που θα δεί μπορεί να λέγεται αρχαιολογικός χώρος κατάλληλος να τον επισκεφθεί ο οποιοσδήποτε.
Έχει τύχει κάποιες φορες ευρισκόμενος εκεί να έρθουν ξένοι τουρίστες για να δούν τις υποτιθέμενες αρχαιότητες και διαβεβαιώνω τους αρμόδιους του Υπουργ. Πολιτισμού πως δεν αισθάνθηκα καθόλου υπερηφανος απο τα σχόλια και την έκπληξη τους για την κατάσταση του χώρου.
Χωρίς να υπάρχει καμιά υποδομή η άλλου είδους εγκατάσταση για την εξυπηρέτηση βασικών αναγκών κάποιου επισκέπτη
(τουαλέτα, βρύση, τηλέφωνο) πράγματα που θα υπήρχαν σε οποιαδήποτε πολιτισμένη χώρα του κόσμου και με δεδομένο πως ο χώρος βρίσκεται σε μια ερημιά, η κατάσταση κρίνεται επιεικώς απαράδεκτη.
Η θλιβερή αυτή πραγματικότητα από μόνη της δημιουργεί ένα μεγάλο ερωτηματικό στο οποίο δεν ξέρω αν υπάρχει απάντηση.
Ποιός θα μπορούσε αλήθεια να μου πεί πως θα ήταν η Πραισός και οι άλλοι αρχαιολογικοί χώροι της Σητείας ακόμα και το Βαι, αν βρίσκονταν στό Νομό Ηρακλείου; Εγώ παντως είμαι απόλυτα βέβαιος πως θα ήταν πολύ διαφορετικά.!!!!
Δεν θέλω να πιστέψω πως ο παραγκωνισμός της Σητείας ωφείλεται σε σκοπιμότητες η σε συμφέροντα κάποιων που δεν θα ήθελαν την ανάπτυξη της περιοχής. Μου δημιουργούνται όμως αρκετές απορίες και δυσκολεύομαι να καταλάβω πως συμβαίνει και κάθε φορά που
πάει να γινει κάτι, υπάρχουν πάντα αντιδράσεις και παρεμβάσεις και στο τέλος δεν γίνεται τίποτα.
Πως έπρεπε να είναι αυτοί οι χώροι,πως έπρεπε να είχαν αξιοποιηθεί ανάλογα με τη σπουδαιότητά τους και ποιό ρόλο θα μπορούσαν να παίξουν στην ανάπτυξη της περιοχής, το καταλαβαίνουν όλοι εκτός από τους αποκλειστικά αρμόδιους.
Αυτά τα ανεκτίμητης αξίας μνημεία που κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας είναι η ιστορία και ο πολιτισμός μας και το λιγότερο που έχουμε να κάνουμε είναι να τα σεβαστούμε να τα διατηρήσουμε και να τα παραδώσουμε στα παιδιά μας και στίς επόμενες γεννιές.
Δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για την απαράδεκτη εικόνα που παρουσιάζουν σήμερα και είναι ντροπή να τα απαξιώνουμε εμείςμε την αδιαφορία μας.
Το Υπουργείο Πολιτισμού και οι αρμόδιες υπηρεσιες θα πρέπει να αναλάβουν επιτέλους τις ευθύνες τους και να καταλάβουν πως η αξιοπρέπεια μιας χώρας και το μέλλον ενός τόπου δεν μπορεί να εξαρτάται από την ανευθυνότητα και την αδιαφορία κάποιων.!!
Είναι καιρός να πάψουμε να εκθέτουμε την Ελλάδα και να δίνουμε το δικαίωμα κυρίως στούς ξένους να ισχυρίζονται πως δεν είμαστε άξιοι να προστατεύσουμε τα μνημεία και τις αρχαιότητες της πατρίδας μας.!!
Όσον αφορά την αρχαία Πραισό, εμείς που ζουμε στην περιοχή έχουμε αποφασίσει να συγκροτήσουμε επιτροπή αγώνα και να διεκδικήσουμε απο τις υπεύθυνες αρχές να γινουν όλα όσα προβλέπονται και απαιτούνται για την σωστή διαφύλαξη,την αποκατάσταση και την ενεργοποίηση του χώρου ώστε να λειτουργήσει σαν επίσημος και οργανωμένος τουριστικός προορισμός.
Αν το Υπουργείο Πολιτισμού του οποίου η αποκλειστκή αποστολή ειναι αυτή δεν έχει τη δυνατότητα να το κάνει, τότε ας αφίσειεμάς που αγαπούμε τον τόπο μας να το κάνουμε η ας μας επιτρέψει να απευθυνθούμε σε άλλους φορείς και οργανισμούς που πιθανον να μας βοηθήσουν
(ΟΥΝΕΣΚΟ κλπ) Τα μνημεία και οι αρχαιότητες ανίκουν στην Ελλάδα και το λαό της και δεν είναι ιδιοκτησία κανενός.!!
Εμείς θεωρούμε πως είναι απαράδεκτο να παραμένει ένας τέτοιος αρχαιολογικός χώρος σ’αυτή την άθλια κατάσταση, όταν γνωρίζουμε πως αυτή τη δύσκολη περίοδο η αξιοποίησή του θα συμβάλει αποφασιστικά στην ανάπτυξη της περιοχής και τη βελτίωση των συνθηκών της δικής μας ζωής.
Νικος Γ. Μιαουδάκης